Rappers in Berlijn

Ook in het Duits worden mensen die zonder ticket reizen ‘zwartrijders’ genoemd (Schwarzfahrer).

Net als in ‘zwartwerken’ verwijst ‘zwart’ naar een activiteit die je niet aangeeft aan de autoriteiten en die daarom niet aan het licht mag komen.

Zwartrijders zijn er ook in Berlijn, een stad met een uitgebreid openbaarvervoernetwerk. Heel wat Berlijnse treinen en stations zijn volgespoten met tags en graffiti die uiteenlopende meningen uitschreeuwen. Dat kan je vandalisme noemen, maar je kan het ook zien als een kunstvorm die voor heel veel mensen vrij toegankelijk is. Zwartrijden, graffiti en andere min of meer aanstootgevende praktijken komen vaak ter sprake in de hiphopcultuur, en vooral in de liedjes van rappers. 

Het onderzoekteam van Lukas Adolphi, Helene Mommerts, Celina Segsa, Tonio Weicker en Wladimir Sgibnev luisterde naar 202 Duitse rapnummers om een idee te krijgen van de kijk van rappers op openbaar vervoer. Zij zien het als een ruimte waar uiteenlopende soorten mensen bij elkaar gegooid worden en klasseongelijkheid aan de oppervlakte komt. In rapteksten gaat het dan ook vaak  over discriminatie, geweld en armoede. Maar het openbaar vervoer is voor hen ook een openbare ruimte, en dus een plek waar elke stem recht van spreken heeft en kan gehoord worden. 

Een lied dat deel uitmaakt van het onderzoek is “Adrenalin” (2014) van de Duitse rapper Kontra K. U kunt de clip hier bekijken.

Tonio WEICKER

senior onderzoeker aan het Leibniz-Institut für Länderkunde (IfL, Leibniz-instituut voor regionale geografie), Leipzig (Duitsland).

Wladimir SGIBNEV

senior onderzoeker aan het Leibniz-Institut für Länderkunde (IfL, Leibniz-instituut voor regionale geografie), Leipzig (Duitsland).

Tonio WEICKER

senior onderzoeker aan het Leibniz-Institut für Länderkunde (IfL, Leibniz-instituut voor regionale geografie), Leipzig (Duitsland).

Wladimir SGIBNEV

senior onderzoeker aan het Leibniz-Institut für Länderkunde (IfL, Leibniz-instituut voor regionale geografie), Leipzig (Duitsland).